Hoe kies je de juiste schuifafsluiter

1. Schuifontwerp

De schuif is het afdichtingsdeel van de schuifafsluiter en is daarom cruciaal. Hou rekening met de volgende factoren:

Spindelmoer

De spindelmoer verbindt de schuif met de spindel. Er zijn twee basisontwerpen voor een spindelmoer, namelijk een losse spindelmoer waarbij de moer in een groef op de schuif glijdt en een vaste spindelmoer, waarbij de moer vast in de schuif is geperst. Bij de vaste schuifmoer is het aantal verplaatsbare delen gereduceerd. Hierdoor is het risico op corrosie door beschadiging van het rubber als gevolg van het bewegen van de schuifmoer beperkt. We raden dan ook het ontwerp met de vaste schuifmoer aan.

Geleiderails en glijschoenen

De schuif wordt blootgesteld aan frictie en spanning bij het openen en afsluiten tijdens de werking van de leiding.

De geleiderails in de schuif, die passen in de groeven van het afsluiter huis, helpen de schuifpositie te stabiliseren en verzekeren dat de spindel niet buigt door de druk van het medium. De glijschoenen zorgen ervoor dat het rubber op het schuifoppervlak niet doorslijt door de frictie tussen de schuif en de geleiderails in het afsluiter huis. Zorg ervoor dat de glijschoenen bevestigd zijn aan de schuif en dat het AVK rubber voldoende dik is om corrosie van de schuifkern te vermijden.

Rubber

Het is van vitaal belang voor de lekdichtheid van de afsluiter dat de schuif volledig gevulkaniseerd is met rubber en dat de hoeveelheid rubber op het afdichtingsgebied van de schuif voldoende is om oneffenheden op te vangen. 

Een sterke hechting tussen het rubber en de schuifkern is belangrijk voor een correcte afdichting, zelfs wanneer de rubber wordt samengedrukt. Maar ook om kruipcorrosie te vermijden, zelfs als een scherp voorwerp het rubber beschadigt tijdens het sluiten van de klep. 

2. Rubberkwaliteit

De kwaliteit van het rubber is cruciaal voor de duurzaamheid en de klepfunctie. Het rubber moet in staat zijn om de continue invloed van vuil en chemicaliën te weerstaan zonder beschadigd te raken. Het moet ook kleine deeltjes kunnen absorberen in de zitting zodat het voor een strakke afdichting kan zorgen. Andere belangrijke punten: 

Compressieset

De compressieset wijst op de mogelijkheid van het rubber om zijn orignele vorm weer aan te nemen nadat het werd samengedrukt. De EN 681-1 standaard bevat minimumvereisten voor de compressiesetwaarde. Hoe beter de compressieset, hoe beter het rubber zijn oorspronkelijke vorm terug kan aannemen en een perfecte afdichting kan garanderen jaar na jaar.

Vorming van biofilm

Organische stoffen migreren vanuit het rubber en fungeren als voedingsstoffen voor micro-organismen. Deze zullen een biofilm gaan vormen, wat voor verontreiniging van het drinkwater zorgt. Kies voor afsluiters met rubber die een minimale vorming van biofilm garanderen.

Weerstand tegen chemicaliën voor waterbehandeling

Chloor en andere chemicaliën worden vaak gebruikt om nieuwe buisleidingen schoon te maken of oude leidingen te desinfecteren. Ozon en chloor worden in kleine hoeveelheden toegevoegd om water drinkbaar te maken. Het rubber mag niet barsten of beschadigd raken door de chemicalische behandeling van het drinkwater, anders kan de schuifkern corroderen.

Goedkeuring voor drinkwater

Al het rubber dat in contact komt met drinkwater heeft een goedkeuring voor drinkwater. Als er geen lokale goedkeuringen nodig zijn zou de afsluiter één van de voornaamste certificeringen zoals DVGW/KTW, KIWA of NF moeten hebben.

3. Externe corrosiebescherming

De externe corrosiebescherming is kritisch voor de levensduur van de afsluiter. Een uniforme en gladde epoxybekleding volgens DIN 30677-2 en GSK-richtlijnen* is aan te raden en houdt het volgende in:

• Gritstralen: Volgens ISO 12944-4.
• Laagdikte; Minimum 250µm op alle plaatsen.
• MIBK-proeven: De uitharding van de epoxybekleding moet nagekeken worden met een cross linkage test (MIBK test). Enkele druppels methylisobutylketon worden op een proefstuk aangebracht. Na 30 seconden wordt het testgebied afgeveegd met een schone witte doek. Het testoppervlak mag niet mat of vlekkerige worden en het doek moet schoon blijven.
• Impactresistant: Men laat een roestvast stalen cilinder langs een 1 meter lange buis vallen op het gecoate oppervlak. Na elke inslag wordt het onderdeel elektrisch getest, op de aanwezigheid van breukjes en poriën.

4. Afdichting

De belangrijkste kenmerken van de afdichting op een schuifafsluiter zijn de spindelafdichting en de afdichting tussen boven-en onderhuis. Elke afdichting moet gedurende de hele levensduur van de schuifafsluiter onderhoudsvrij blijven volgens de standaard EN 1074-1 en EN 1074-2. Voor veiligheids- en gezondheidsredenen wordt het best een goedgekeurde EPDM-rubber gebruikt, op plaatsen waar het rubber in direct contact staat met het drinkwater gekeurd volgens KIWA-ATA. 

Spindelafdichting

De afdichting, geplaatst in het bovenhuis en rond de spindel, houdt de druk in de afsluiter en pijpleiding. De hoofdafdichting die de inwendige druk behoudt is bij voorkeur ontworpen als een hydraulische dichting, die nauwer afsluit bij een hogere interne druk. Back-up afdichtingen zijn rond de spindel geplaatst. Om de afdichtingen te beschermen tegen invloeden van buiten, wordt er een stofring geplaatst worden rond de bovenkant van de spindel. 

Afdichting boven- en onderhuis

De afdichting tussen het boven- en onderhuis ontstaat door gebruik te maken van een pakking in een uitsparing in de schuifafsluiter. Dit ontwerp verzekert dat de pakking correct gepositioneerd blijft en niet uitgeblazen wordt bij drukstoten in de leiding.  

Om de bouten in de kop te beschermen tegen corrosie, moet de pakking de bouten omcirkelen. De bouten moeten ook ingebed zijn in de schuifafsluiter. Dit kan door bijvoorbeeld de boutkop te verzegelen zodat er geen schroefdraad blootgesteld wordt aan de omgeving.

5. Algemene prestaties

Bij het bedienen van een schuifafsluiter (met handwiel of elektrische aandrijving) is het belangrijk om te kijken naar het bedienings- en sluitmoment.

Volle doorlaat

Om leidingschoonmaakapparatuur toe te laten in de buis moet de binnenste diameter van de schuifafsluiter overeenkomen met de nominale maat van de afsluiter. 

Bedieningsmoment

De momenten die nodig zijn om de afsluiter van een open naar een gesloten positie te brengen moeten tussen de 5Nm en de 30Nm bedragen, afhankelijk van de grote van de afsluiter. 
Het is belangrijk om rekening te houden met het feit dat afsluiters met een bediening < 5Nm de operator aanmoedigen om de afsluiter snel te sluiten. Hierdoor is er een risico op waterslag en drukgolven in de pijpleiding. 

Sluitmomenten

Het sluitmoment is het moment dat nodig is om de afsluiter lekdicht te sluiten. Dit moet voor afsluiters met handwiel afgezet worden tegen de handwieldiameter, zodanig dat de operator geen kracht van meer dan 30 à 40 kg ervaart. Bij het bedienen van de afsluiter met een elektrische aandrijving of een manuele reductiekast, moet het moment tussen de grenzen liggen van een standaard aandrijving.

Het is belangrijk op te merken dat de actuators normaal gesproken een breed momentbereik hebben, en vaak is het de ISO-flensverbinding tussen afsluiter en actuator die de actuator keuze bepaalt.

Als hoofdregel geldt dat afsluiters met ISO-flensverbindingen de hieronder vermeldde max. sluitmomenten hebben:

ISO flens  F-10, maximum 120 Nm
ISO flens  F-14, maximum 500 Nm
ISO flens  F-16, maximum 1000 Nm

*GSK staat voor "Gütegemeinschaft Schwerer Korrosionsschutz" en is een onafhankelijke kwaliteitsvereniging met ongeveer 30 leden, allen vooraanstaande Europese fabrikanten van afsluiters en hulpstukken. GSK bepaalt de eisen voor het aanbrengen van de coating zelf en voor de controleprocedures van de aangebrachte coating.